Funkcjonowanie odporności u dziecka - dlaczego tak często choruje?
Odporność dziecka funkcjonuje inaczej niż układ odpornościowy dorosłego. Maluchy uczęszczające do żłobków, przedszkoli czy szkół mają częsty kontakt z dużą grupą rówieśników, co sprzyja łatwiejszemu łapaniu infekcji. Organizm dziecka nie ma jeszcze w pełni wykształconej odporności — początkowo broni się głównie dzięki przeciwciałom przekazanym przez mamę w czasie ciąży przez łożysko oraz później podczas karmienia piersią. W późniejszym okresie nadchodzi etap, gdzie organizm dziecka musi radzić sobie samodzielnie z patogenami.
Najmłodsze dzieci są szczególnie wrażliwe na infekcje dróg oddechowych. Wraz z dorastaniem układ odpornościowy uczy się samodzielnie tworzyć własne przeciwciała, a limfocyty zdobywają umiejętność rozpoznawania coraz większej liczby drobnoustrojów. Dzieci przebywające w grupach — zwłaszcza przedszkolaki — chorują częściej, ponieważ ich organizm nabywa odporności poprzez kontakt z różnymi wirusami i bakteriami. Choć częste przeziębienia bywają uciążliwe, są ważnym etapem kształtowania tzw. „pamięci immunologicznej”. Dzięki niej, w miarę dorastania, dziecięcy układ odpornościowy reaguje sprawniej i skuteczniej nawet na nowe patogeny, których wcześniej nie spotkał.
Jak poprawić odporność u dziecka?
Poprawa odporności u dziecka wymaga kompleksowego podejścia, które obejmuje codzienne nawyki, dietę oraz dbanie o zdrowy styl życia. Wprowadzenie zmian w trybie życia dziecka pozwoli ograniczyć ilość chorób oraz złagodzić ich przebieg.
Zdrowa dieta
Zbilansowana, różnorodna dieta stanowi fundament zdrowia dziecka i wspiera jego układ odpornościowy. W codziennym menu powinny znaleźć się świeże warzywa i owoce, produkty z pełnoziarnistego zboża, źródła białka, takie jak ryby, drób oraz fasola, a także zdrowe tłuszcze — na przykład oliwa z oliwek, olej rzepakowy czy awokado. Dzięki temu dzieci otrzymują całą gamę składników odżywczych potrzebnych do harmonijnego wzrostu oraz budowania naturalnej odporności. Warto sięgać po wodę i świeżo wyciskane soki zamiast słodzonych napojów, co korzystnie wpływa na ogólne samopoczucie i funkcjonowanie młodego organizmu. Nie należy zapominać o produkty fermentowane, takie jak jogurt naturalny, kefir czy kiszonki, które wspierają florę bakteryjną jelit — kluczowy element zdrowego układu immunologicznego u dziecka. Prawidłowe nawyki żywieniowe pomagają skutecznie ograniczyć ryzyko infekcji i wspierają odporność, zwłaszcza w okresie zwiększonej zachorowalności.
Aktywność na świeżym powietrzu
Aktywność fizyczna jest niezwykle ważna dla zdrowia i prawidłowego rozwoju dziecka. Pomaga w budowie mocnych kości oraz mięśni, wspiera zdrowie serca, reguluje masę ciała oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych. Co więcej, regularny ruch korzystnie wpływa na układ odpornościowy, wzmacniając organizm i pomagając mu skuteczniej zwalczać infekcje. Dlatego warto często spędzać z dzieckiem czas na świeżym powietrzu – spacerować z niemowlakiem, a w przypadku starszych dzieci pozwalać im na zabawę na dworze. Zaleca się, by małe dzieci były aktywne co najmniej 90 minut dziennie.
Dobrym sposobem na zachęcenie malucha do ruchu jest dawanie mu dobrego przykładu, ponieważ aktywni rodzice częściej mają aktywne dzieci. Pozwól dziecku bawić się i trochę się ubrudzić podczas zabawy z rówieśnikami — to naturalny sposób na wzmacnianie odporności. Po powrocie do domu wystarczy tylko umyć ręce. Zbyt sterylne warunki mogą sprawić, że maluch będzie częściej chorował. Dodatkowo warto od czasu do czasu wybrać się na wycieczkę za miasto — pobyt nad morzem, w górach czy leśne spacery pozytywnie wpływają na odporność dziecka i dają mu nowe doświadczenia.
Odpowiednia ilość snu
Stres negatywnie oddziałuje na układ odpornościowy, dlatego niezwykle istotne jest zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa i stabilności emocjonalnej. Maluch powinien mieć wyraźnie określony czas na odpoczynek i spokojny, niezakłócony sen, ponieważ to właśnie podczas snu organizm dziecka się regeneruje oraz wzmacnia swoją odporność.
Eksperci zalecają, aby niemowlęta w wieku od 4 do 12 miesięcy przesypiały regularnie od 12 do 16 godzin na dobę, włączając w to drzemki. Dzieci w wieku 1-2 lat powinny spać od 11 do 14 godzin, natomiast przedszkolaki (3-5 lat) potrzebują około 10-13 godzin snu dziennie, również z uwzględnieniem drzemek.
Ubranie adekwatne do warunków pogodowych
Ważne jest także dopasowanie ubioru dziecka do aktualnych warunków pogodowych oraz jego wieku – starsze, bardziej aktywne dzieci nie muszą być ubrane zimą tak grubo jak niemowlęta. Zarówno przegrzewanie, jak i zbyt lekkie ubranie mogą negatywnie wpłynąć na odporność malucha. Pomocna może być tutaj metoda „na cebulkę”, polegająca na zakładaniu kilku cienkich warstw odzieży, które można łatwo zdjąć lub dołożyć w zależności od temperatury. Dzięki temu dziecko jest chronione przed zimnem, jednocześnie nie jest przegrzane, a rodzice mają większą kontrolę nad jego komfortem termicznym. Warstwowe ubieranie pozwala też dostosować strój do zmian pogody i aktywności dziecka, zapewniając mu wygodę i bezpieczeństwo na spacerze czy podczas zabawy na świeżym powietrzu.
Ograniczenie palenia
Należy unikać palenia tytoniu w obecności dzieci, ponieważ dym papierosowy znacząco osłabia układ odpornościowy. Jeśli ktoś w Twoim domu pali papierosy, warto rozważyć zerwanie z nałogiem, zwłaszcza mając na uwadze, że dym tytoniowy zawiera ponad 7000 szkodliwych substancji chemicznych, z których wiele uszkadza komórki organizmu. Dzieci są szczególnie wrażliwe na bierne palenie, gdyż oddychają szybciej, a ich mechanizmy detoksykacji są jeszcze niedojrzałe. Wdychanie dymu zwiększa ryzyko infekcji dróg oddechowych, zapalenia ucha środkowego oraz rozwoju astmy.
Higiena osobista
Redukowanie ilości zarazków nie zwiększa bezpośrednio odporności, ale pomaga oszczędzić układ odpornościowy przed nadmiernym obciążeniem. Dlatego tak ważne jest, by uczyć dzieci dbania o higienę rąk — przed i po posiłkach, po zabawie na świeżym powietrzu, kontakcie ze zwierzętami domowymi, po wydmuchaniu nosa, skorzystaniu z toalety oraz po powrocie ze żłobka czy szkoły. Zachęć dzieci do wyboru własnych, kolorowych ręczników i mydeł o atrakcyjnych zapachach, dzięki czemu codzienna pielęgnacja stanie się dla nich przyjemniejsza. Automatyczne dozowniki mydła to kolejny praktyczny sposób, który może zmotywować maluchy do regularnego mycia rąk. Takie nawyki to podstawa dbania o zdrowie i zmniejszania ryzyka infekcji.
W sytuacji, gdy nie mamy dostępu do wody tak ja np. na placu zabaw czy w podróży warto zawsze mieć przy sobie żel antybakteryjny, który pozwoli na usunięcie drobnoustrojów bez konieczności mycia rąk. Żel antybakteryjny Skarb Matki to doskonałe rozwiązanie na zachowanie należytej higieny w sytuacjach, gdzie jest to utrudnione. Dowiedź się więcej o produkcie!
Źródło:
https://diag.pl/pacjent/artykuly/co-na-odpornosc-dla-dzieci-naturalne-sposoby/?srsltid=AfmBOorwZ-iWWvUelw04nwR6VHfg73HOAV2dnr4zZtpiqnUZ39_e6IHE
https://1000dni.pl/zywienie-i-rozwoj-niemowlecia/jak-wzmocnic-odpornosc-dziecka
https://affidea.pl/jak-wzmocnic-odpornosc-dziecka/